ماهیت انواع اطلاعات و اسناد طبقه بندی شده در نظام حقوقی ایران
– اطلاعات و اسناد طبقه‌بندی‌شده:
اطّلاعات طبقه‌بندی شده اطلاعات حساسی است که، بر پایه قانون یا مقرّرات داخلی بنگاه‌های مالک آن، دسترسی به آن برای گروه خاصی منع شده‌است.گاه اصطلاح «اسناد طبقه‌بندی‌شده» یا «اطلاعات محرمانه» نیز در این مورد به کار می‌رود.تقریبا همه دولت‌ها ضوابطی برای طبقه‌بندی اسناد و اطلاعات دارند. بسیاری از شرکت‌های خصوصی نیز برای حفاظت از اطلاعات مالی و فنی خود نوعی نظام طبقه‌بندی دارند. در نظام دولتی ایران معمولاً اطلاعات طبقه‌بندی‌شده چهار دسته است:
الف – فوق سری یا بکلی سری
ب – سری
پ – خیلی محرمانه
ت – محرمانه
طبق ماده (۲) آئین‌نامه طرز نگهداری اسناد سری و محرمانه دولتی شماره ۱۴–۱۷۰/م – ۲/۱۰/۱۳۵۴ وزارت دادگستری، «اسناد سری و محرمانه دولتی به اعتبار مقدار مراقبتی که باید در حفظ آنها بشود به چهار طبقه تقسیم می‌شوند:
طبقه اول ـ فوق سری یا بکلی سری ؛ اسنادی است که افشای غیرمجاز آنها به اساس حکومت و مبانی دولت ضرر جبران ناپذیری برساند.
طبقه دوم ـ سری ؛ اسنادی است که افشای غیرمجاز آنها منافع عمومی و امنیت ملی را دچار مخاطره کند.
طبقه سوم ـ خیلی محرمانه ؛ اسنادی است که افشای غیرمجاز آنها نظام امور سازمان‌ها را مختل و اجرای وظائف اساسی آنها را ناممکن کند.
طبقه چهارم ـ محرمانه ؛ اسنادی است که افشای غیرمجاز آنها موجب اختلال امور داخلی یک سازمان شود یا با مصالح اداری آن سازمان مغایر باشد.
اسناد سری در طبقات اول و دوم و اسناد محرمانه در طبقات سوم و چهارم قرار می‌گیرند. (اسناد طبقه اول با عنوان « کاملا سری» و اسناد طبقه دوم با « عنوان سری» و اسناد طبقه سوم با عنوان « خیلی محرمانه» و اسناد طبقه چهارم با عنوان «محرمانه» مشخص می‌شود.
نکته: اگرچه « اطلاعات طبقه‌بندی‌شده » به طبقه‌بندی رسمی و علامتگذاری اصولی بر حسب حساسیت اشاره دارد، ولی حسی شبیه به سانسور هم ایجاد می‌کند. اغلب بین طبقه‌بندی امنیتی رسمی و علائم حریم خصوصی مانند « تجاری با اطمینان» تمایز قائل می‌شوند. طبقه‌بندی‌ها را می‌توان با کلمات کلیدی دیگری استفاده کرد که دستورالعمل‌های دقیق‌تری در مورد نحوه استفاده یا محافظت از داده‌ها ارائه می‌دهد.
نکته: برخی از شرکت‌ها و سازمان‌های غیر دولتی نیز به دلیل محافظت از اسرار تجاری، یا قوانین و مقررات مربوط به امور مختلف از جمله حریم شخصی، رسیدگی به پرونده‌های قانونی و زمان انتشار اطلاعات مالی، یک سطح اطلاعاتی را به اطلاعات خصوصی خود اختصاص می‌دهند.
نکته: با گذشت زمان بسیاری از اطلاعات طبقه‌بندی‌شده می‌توانند کمی حساس‌تر شده یا حساسیت کمتری داشته باشند، همچنین ممکن است رمزگشایی و عمومی شوند. از اواخر قرن بیستم در بعضی از کشورها قانون آزادی اطلاعات وجود داشته است که به موجب آن در نظر گرفته می‌شود که مردم دارای حق انتشار همه اطلاعاتی هستند که در صورت انتشار آنها ، آسیبی وارد نمی‌شود. گاهی اوقات اسناد با اطلاعاتی كه هنوز هم محرمانه تلقی می‌شوند، منتشر می‌شوند.
– هدف از حفاظت از اطلاعات و اسناد طبقه‌بندی شده :
هدف از طبقه‌بندی، محافظت از اطلاعات است. طبقه‌بندی‌های بالاتر، تحت عنوان طبقه‌بندی رسمی، برای محافظت از اطلاعاتی است که ممکن است امنیت ملی را به خطر اندازد و به اصطلاح « اسرار دولت » نامیده می‌شود و واجد سطوح مختلف حفاظت، براساس خسارتی‌ست که ممکن است انتشار آن اطلاعات ایجاد کند.
از اهداف حفاظتی ؛ اسناد ، مدارک و اطلاعات هستند . حفاظت از اسناد و مدارک یکی از مهمترین اقدامات تأمینی درجهت صیانت وحفاظت از منابع اطلاعاتی و حیاتی هر نظام سیاسی وامنیتی به ویژه سازمان های اطلاعاتی به شمارمی آید .از آنجا که اسناد و مدارک (طبقه بندی شده ) مربوط به دوایر دولتی و سازمان های اطلاعاتی حاوی مطالب و اخبار و اطلاعاتی هستند که بعضاً نقاط ضعف وقوت ، برنامه ها و طرح ها ، رویه های کاری ، وضعیت نیروها ، امکانات ومقدورات سازمانی را منعکس می سازد ، از این رو سازمان های اطلاعاتی حریف و گروه های مخالف ومعاند داخلی تمامی سعی خود را درجهت جمع آوری ودست یابی به این گونه اسناد ومدارک معطوف نموده ودراین راستا از عوامل انسانی و ابزارهای فنی والکترونیکی مختلفی برای نیل به مقصود استفاده می نمایند .
به طور کلی هنگامی که تصور شود ، افشاء و یا دسترسی عوامل غیرمجاز ویا مفقود شدن یا وارد آمدن خسارت فیزیکی به سندی برای منافع کشور ، سازمان ، مؤسسه ویا افرادی زیان آور باشد ، لازم است برای حفاظت ومراقبت از آن اسناد تلاش وبرنامه ریزی نمود وترتیبات حفاظتی به خصوص به اجرا درآید ، تا حفاظت سند تضمین گردد . این ترتیبات حفاظتی می بایست شامل دستوراتی درمورد چگونگی رفتار با سند برای تمام عمر آن باشد ، تا اولاً اطمینان حاصل گردد ، تنها افرادی که صلاحیت ونیاز به آن سند خاص را دارند به آن دسترسی خواهند داشت ، ثانیاً از آسیب پذیری فیزیکی سند در قبال تهدیدات مختلف جلوگیری نماید .
اسناد و مدارک طبقه بندی شده هر کشور جزء دارایی های با ارزش آن محسوب شده وحفاظت از آنها برمبنای دلایل عقلی وقانونی اجتناب ناپذیر بوده ویکی از وظایف واحدهای مسئول دراین رابطه می باشد ، زیرا افشای آنها ودسترسی افراد غیر مجاز بویژه دشمنان، رقبا وکسانی که به هردلیلی به دنبال سوء استفاده از آن اسناد واطلاعـات می باشند ضربات جبران ناپذیری براساس حکومت ، منافع ملی ، منافع کشور ویا یک سا زمان وارد می کند .
اقداماتی که برای حفاظت اسناد به عمل می آید به مقدار زیادی به سطح طبقه بندی حفاظتی آن بستگی دارد هرچه سطح طبقه بندی سندی بالاتر باشد ، برای حفاظت آن باید تلاش بیشتری به عمل آید . علاوه برآن شرایط زمانی ، مقدورات قانونی وسازمانی، زمان ومکان نگهداری نیز از جمله عواملی هستند که دراین رابطه نقش دارند.
نکته: فرآیند تولید ، گردش ونگهداری اسناد طبقه بندی شده وبهره برداری بهینه از آنها و انجام امور حفاظتی مربوط و نظارت برواحدهای زیر مجموعه مستلزم استقرار یک نظام صحیح واصولی درامر حفاظت از اسناد واجرای دقیق آن از سوی مدیران وکارکنان می باشد . دسترسی و افشای غیرمجاز اسناد ومدارک طبقه بندی شده دلایل متعددی دارد که از مهمترین آنها عدم شناخت و آگاهی نسبت به ارزش اطلاعات واسناد طبقه بندی شده دراختیار، عدم اطلاع ازتبعات افشاء آنها ، سهل انگاری ، بی توجهی و بی دقتی درانجام وظایف محوله اداری واصول حفاظتی است .
بدون دیدگاه